MİMARLAR DİK DURUR Doğan HASOL

Doğan Hasol, yeni kitabı Mimarlar Dik Durur!

İlginç Öyküler ile okuyucuları, mimarlık dünyasının bilinmeyen kıvrımlarında kâh keyifli, kâh düşündürücü bir yolculuğa çıkarıyor. Hasol, öğrenciliğinden bugüne kadar bizzat içinde yaşayarak tanığı olduğu ya da dinlediği bazı ilginç olayları belleğinin süzgecinden geçirip duru ve akıcı bir dille okuyucularına aktarıyor.
Tümüyle gerçek olay ve kişilerden oluşan, herhangi bir yakıştırmanın ya da kurgunun söz konusu olmadığı kitap, mimarlık dünyamızın belli bir dönemine değişik bir bakışla ışık tutuyor. Kitapta; Sedad Hakkı Eldem’den Vedat Dalokay’a, Bruno Taut’tan Mario Botta’ya, Turgut Cansever’den Aydın Boysan’a, Erol Akyavaş’tan Bedri Rahmi Eyüboğlu’na, Celal Bayar’dan Adnan Menderes’e çok sayıda mimar, sanatçı ve siyasetçi bugüne kadar bilinmeyen ilginç öyküleriyle okurların karşısına çıkıyor.
Hasol, mimarların iş dünyası kadar, iç dünyasına da eğilmeye çalıştığı bu kitabında; tuhaflıkları, hüzünleri, küskünlükleri, neşeleri, eğlenceli kişilikleri ve başlarına gelen ilginç olaylarla mimarların insancıl yanlarını öne çıkarıyor.
Mimar – Karikatürist Güngör Kabakçıoğlu’nun mimar portreleri ve karikatürleriyle görsel açıdan zenginleştirilen Mimarlar Dik Durur! İlginç Öyküler, yalnızca mimarların değil mimarlığa yakınlık duyan ya da belli bir döneme mimarların penceresinden göz atmak isteyecek herkesin ilgisini çekecek.

Nisan 2011,
3. Baskı,
150 sayfa,
205 mm x 145 mm

MİMARLAR DİK DURUR!

SÜLEYMAN BOZ   

Eskiden Mimarlık fakültelerine ayrı bir sınavla öğrenci alınırdı. Yetenek sınavı da denilen bu sınavları geçerseniz, puanınızla birlikte değerlendirilerek mimarlık fakültesine girebiliyordunuz. Ben de İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Yüksek Okulu’na (İDGSA-MYO) yetenek sınavını kazanıp girenlerdenim. Şimdilerde ise puanı tutturan giriyor..

Bizim okulun öğretim üyeleri, merkez Akademi Fındıklı’nın hocaları idi. Feridun Akozan, Esat Suher, Bülent Özer, Kemal Ahmet Aru, Cengiz Eruzun, Orhan Şahinler, Asım Mutlu, Belkıs Mutlu, Haluk Sezgin, Muhlis Türkmen, Mehmet Çubuk, Gündüz Gökçe, Yükselen Ayaydın , sayabildiklerim bazıları. Turgut Uzel, Suha Toner, Hayati Tabanlıoğlu, Radi Birol, Muhittin Binan hocalarımız ise İTÜ ve Yıldız Teknik Üniversitesinden takviye hocalardı.

Öğrenciliğimin geçtiği 1973-78 yılları arasında İstanbul’da dolu dolu bir mimarlık, sanat, kültür eğitimi aldım diyebilirim. İstanbul’da eğitimi almak zaten ikinci bir üniversite yani “Bonus” anlamına geliyordu. Tiyatroları, gazinoları, sinemaları, özgün semtleri, semt pazarları, denizi, balıkçıları, vapurları, Beyoğlu’su, Taksim’i, Beyazıt’ı, Bebek’i, Sarıyer’i, Üsküdar’ı, Büyükada’sı ile İstanbul o zamanlar İstanbul’du.

Okuldan çıktık mı Beyoğlu, Taksim, oradan da Harbiye’de, İstanbul Radyosu’nun biraz ilerisinde yer alan Yapı Endüstri Merkezi’ne uğrardık. Girişinde sağda mimar-yazar Demirtaş Ceyhun’un kitabevi vardı. O küçük dükkanda dönemin ünlülerini, edebiyatçı, tiyatrocularını görebilirdiniz. Uğradığım bir gün Mengü Ertel ile Demirtaş Ceyhun’u sohbet ederken bulduğumu hala unutmam. Oraya yakın Meral-Ali Taygun’ların tiyatrosu vardı. Bir de güzel bir sinema (Adı Atlas mıydı?). Mimarlık öğrencisi için eşsiz kitaplar vardı YEM’de. Sahibinin Mimar Doğan Hasol olduğunu söylerlerdi.

İleri sınıflarda, proje derslerine başladıktan sonra Hayzuran Hasol adında narin, kibar, İstanbul hanımefendisi bir hocamız “Eskiz” dediğimiz proje düzeltme derslerine gelmeye başladı. Doğan Hasol’un eşi olduğunu öğrenmiştik. Mimar olduktan sonra da İstanbul’da bir yıl çalıştım. Mimarlar Odası’nın üyesi olarak Denizli’ye yerleştikten sonra da genel kurullarını kaçırmazdım. O genel kurullarda, etkinliklerde Doğan Hasol, mimarlığa, mimarlık ortamına, odaya vakıf konuşmaları, duruşu, çelebi tavrı ile beni etkilemiştir. Mesleğimizde ilerlediğimiz sonraki dönemlerde panellerde, toplantılarda, forumlarda, sempozyumlarda, Oda kongrelerinde Doğan Hasol ile tanışıp yakınlaşma şansım oldu. Bunda Hayzuran hocama olan sevgimin yanında Doğan abinin pırıltılı kişiliğinin etkisi olmuştur.

YEM çıkardığı Yapı dergisi, her yıl düzenlediği Yapı Fuarları, dünyanın tanınmış mimarlarını davet ederek düzenlediği konferansları, çıkardığı bülten ve kitapları ile yapı sektörünün baş aktörü, bilgi deposu olmaya devam etmektedir. 2011 yılı Temmuz ayında Doğan Hasol’un “Aferin Desinler Diye”  adlı kitabını aldım ve okudum. İş Bankası Kültür Yayınları Nehir Söyleşiler arasından çıkan kitap dopdolu bir yaşamı, çocukluk günlerinden Galatasaray Lisesi dönemine, İTÜ’de mimarlık okuduğu yıllardan, mimarlık, spor, sanat, aydınlar, yayın ve reklam dünyası ve yapı sektörüne dair paha biçilmez anıları içeriyor.

…DA KENTLER NEDEN ÇARPIK DURUYOR?

Yeni yıla girdiğimiz akşamı, telefonla yeni yıl kutlaması konuşmamızda kitabını bitirdiğimi ve çok beğendiğimi ilettim kendisine. Kitapla ilgi bir yazı yazacağımı da söyledim. Doğan abi bana “Mimarlar Dik Durur!” kitabını okuyup okumadığımı sordu. Henüz bulamamıştım bu kitabını.  Asıl bu kitabını okumamı önerdi. “Doğan abi bazı mimarlar yamuk duruyor, yamuluyor, eğiliyor, siz bir ideali başlık yapmışsınız aslında. Doğru, mimarlar dik durmalı” yanıtıma karşılık “Sen kitabı oku, çok keyif alacaksın, matrak şeyler olduğu kadar ibretlik şeyler de bulacaksın..” deyip yeni yıllarımızı kutladıktan sonra telefonu kapatıyoruz.

                Yaşadıklarını, bilgilerini, deneyimlerini, mimarlık ve yapı dünyasında kendi yaşam çizgisi süresinde tanıklıklarını bizlere aktaran Doğan Hasol’u bu iki kitabını bizlere armağan bıraktığı ve daha nicelerini de bırakacağı için kutluyor, kendisine ve Hayzuran hocama ailesiyle birlikte sağlıklı uzun ömürler diliyor, saygılarımı sunuyorum. “Mimarlar Dik Durur!”u okuduktan sonra kitabın hakkında bir yazı yazmayı da buradan duyuruyorum.. Şunu da belirtmeliyim, ülkemizdeki ilk ve tek “Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü” nü de Doğan Hasol yazmıştır.

                 Mimarlar Odası Şube seçimlerine giderken, “Vazgeçemediğimiz Sanat Mimarlık” ve onun meslek odası ile ilgili bazı çevrelerin ilgisi, dahli ne yazık ki eksilmiyor. Beşikten mezara yaşamın her alanını belirleyen mimarlık mesleğinin,  insandan, toplumdan, yaşanabilir kentlerden ve mesleğin özgürce, onurluca uygulanmasından yana olan “Dik Duran Mimarlar” ile, esen rüzgara göre eğilen, gelen baskılara göre yamulan, reddedilemeyecek tekliflere göre diz çöken anlayışların arasında geçeceği söyleniyor.

Ancak mimarların dik durabilmesiyle, yamuk yumuk çarpık kentler yerine, yaşanabilir sağlıklı kentlerin oluşturulabileceğine vurgu yapılırken, “Mutluluğun Mimari’sinin yarınlarda ancak “dik duran” mimarlar tarafından kurulabileceğinin de altı çiziliyor.